با افزایش آگاهی جهانی در مورد حفاظت از محیط زیست، روش‌های استفاده و تولید کیسه‌های مواد غذایی نیز به آرامی در حال تغییر است. کیسه‌های پلاستیکی مواد غذایی سنتی به دلیل آسیبی که به محیط زیست وارد می‌کنند، توجه بیشتری را به خود جلب کرده‌اند. کشورها اقداماتی را برای محدود کردن استفاده از آنها و ترویج تحقیق و توسعه و کاربرد مواد تجزیه‌پذیر انجام داده‌اند. این مقاله به بررسی وضعیت فعلی کیسه‌های مواد غذایی، چالش‌های پیش روی آنها و جهت‌گیری توسعه آینده خواهد پرداخت.
۱. وضعیت فعلی کیسه‌های مواد غذایی
کیسه‌های مواد غذایی به عنوان یک ماده بسته‌بندی ضروری در زندگی روزمره، به طور گسترده در سوپرمارکت‌ها، کیترینگ‌ها، رستوران‌های بیرون‌بر و سایر زمینه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. طبق آمار، تعداد کیسه‌های پلاستیکی تولید شده در سراسر جهان هر ساله به تریلیون‌ها عدد می‌رسد و بخش قابل توجهی از آنها برای بسته‌بندی مواد غذایی استفاده می‌شود. با این حال، استفاده از کیسه‌های پلاستیکی مشکلات زیست‌محیطی جدی به همراه داشته است. صدها سال طول می‌کشد تا پلاستیک در محیط طبیعی تجزیه شود و مواد مضر در طی فرآیند تجزیه آزاد می‌شوند و منابع خاک و آب را آلوده می‌کنند.
در سال‌های اخیر، بسیاری از کشورها و مناطق شروع به درک این مشکل کرده‌اند و سیاست‌هایی را برای محدود کردن استفاده از کیسه‌های پلاستیکی وضع کرده‌اند. به عنوان مثال، اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۵ دستورالعمل کیسه‌های پلاستیکی را تصویب کرد و کشورهای عضو را ملزم کرد که تا سال ۲۰۲۱ استفاده از کیسه‌های پلاستیکی یکبار مصرف را به ۹۰ کیسه به ازای هر نفر در سال کاهش دهند. علاوه بر این، چین نیز در بسیاری از شهرها «ممنوعیت پلاستیک» را اجرا کرده است تا مشاغل را به استفاده از مواد تجزیه‌پذیر تشویق کند.
۲. خطرات زیست‌محیطی کیسه‌های پلاستیکی
خطرات زیست‌محیطی کیسه‌های پلاستیکی عمدتاً در جنبه‌های زیر منعکس می‌شود:
آلودگی دریایی: تعداد زیادی کیسه پلاستیکی به دلخواه دور ریخته می‌شوند و در نهایت به اقیانوس سرازیر می‌شوند و به بخشی از زباله‌های دریایی تبدیل می‌شوند. موجودات دریایی به اشتباه کیسه‌های پلاستیکی را می‌خورند که باعث مرگ یا رشد غیرطبیعی آنها می‌شود و به طور جدی بر تعادل اکولوژیکی تأثیر می‌گذارد.
آلودگی خاک: وقتی کیسه‌های پلاستیکی در خاک تجزیه می‌شوند، مواد شیمیایی مضری آزاد می‌کنند که بر کیفیت خاک و رشد گیاهان تأثیر می‌گذارد.
هدر رفتن منابع: تولید کیسه‌های پلاستیکی منابع نفتی زیادی را مصرف می‌کند، که می‌توانست برای اهداف ارزشمندتری مورد استفاده قرار گیرد.
۳. ظهور کیسه‌های مواد غذایی تجزیه‌پذیر
در مواجهه با مشکلات زیست‌محیطی ناشی از کیسه‌های پلاستیکی، بسیاری از شرکت‌ها و مؤسسات تحقیقاتی علمی شروع به توسعه کیسه‌های غذایی تجزیه‌پذیر کرده‌اند. این کیسه‌ها معمولاً از مواد تجدیدپذیر مانند نشاسته گیاهی و اسید پلی‌لاکتیک (PLA) ساخته می‌شوند که می‌توانند تحت شرایط خاصی به طور طبیعی تجزیه شوند و بار محیط زیست را کاهش دهند.
کیسه‌های نشاسته گیاهی: این نوع کیسه عمدتاً از مواد اولیه گیاهی مانند نشاسته ذرت ساخته می‌شود و زیست‌سازگاری و تجزیه‌پذیری خوبی دارد. مطالعات نشان داده است که کیسه‌های نشاسته گیاهی می‌توانند در شرایط مناسب ظرف چند ماه به طور کامل تجزیه شوند.
کیسه‌های پلی‌لاکتیک اسید: پلی‌لاکتیک اسید یک بیوپلاستیک ساخته شده از منابع تجدیدپذیر (مانند نشاسته ذرت) با خواص مکانیکی خوب و شفافیت است که برای بسته‌بندی مواد غذایی مناسب است. کیسه‌های پلی‌لاکتیک اسید می‌توانند ظرف ۶ ماه تحت شرایط کمپوست‌سازی صنعتی تجزیه شوند.
سایر مواد نوآورانه: علاوه بر نشاسته گیاهی و اسید پلی لاکتیک، محققان در حال بررسی سایر مواد تجزیه‌پذیر مانند عصاره جلبک دریایی، میسلیوم و غیره نیز هستند. این مواد جدید نه تنها سازگار با محیط زیست هستند، بلکه عملکرد بسته‌بندی بهتری نیز ارائه می‌دهند.
۴. چالش‌های کیسه‌های مواد غذایی تجزیه‌پذیر
اگرچه کیسه‌های مواد غذایی تجزیه‌پذیر مزایای آشکاری در حفاظت از محیط زیست دارند، اما هنوز در فرآیند تبلیغ و کاربرد با چالش‌هایی روبرو هستند:
مسائل مربوط به هزینه: در حال حاضر، هزینه تولید مواد تجزیه‌پذیر عموماً بالاتر از مواد پلاستیکی سنتی است، که باعث می‌شود بسیاری از بازرگانان هنوز هم هنگام انتخاب مواد بسته‌بندی، تمایل به استفاده از کیسه‌های پلاستیکی ارزان‌قیمت داشته باشند.
آگاهی مصرف‌کننده: بسیاری از مصرف‌کنندگان دانش کافی در مورد کیسه‌های مواد غذایی تجزیه‌پذیر ندارند و هنوز به استفاده از کیسه‌های پلاستیکی سنتی عادت دارند. چگونگی بهبود آگاهی زیست‌محیطی عموم و تشویق آنها به انتخاب محصولات تجزیه‌پذیر، کلید اصلی تبلیغات است.
سیستم بازیافت: بازیافت و تصفیه کیسه‌های مواد غذایی تجزیه‌پذیر نیاز به ایجاد یک سیستم صحیح دارد. در حال حاضر، بسیاری از مکان‌ها هنوز مکانیسم بازیافت مؤثری را تشکیل نداده‌اند که ممکن است باعث شود کیسه‌های تجزیه‌پذیر در طول فرآیند تصفیه با کیسه‌های پلاستیکی معمولی مخلوط شوند و بر اثر تخریب تأثیر بگذارند.
۵. جهت‌گیری توسعه آینده
به منظور ترویج و استفاده از کیسه‌های غذایی تجزیه‌پذیر، دولت‌ها، شرکت‌ها و مؤسسات تحقیقات علمی باید با هم همکاری کنند تا اقدامات زیر را انجام دهند:
حمایت از سیاست‌ها: دولت باید سیاست‌های مرتبطی را برای تشویق شرکت‌ها به توسعه و استفاده از مواد تجزیه‌پذیر وضع کند و برای کسب‌وکارهایی که از کیسه‌های تجزیه‌پذیر استفاده می‌کنند، یارانه یا مشوق‌های مالیاتی ارائه دهد.
آموزش عمومی: از طریق تبلیغات و آموزش، آگاهی عمومی را در مورد کیسه‌های مواد غذایی تجزیه‌پذیر افزایش دهید و مصرف‌کنندگان را به انتخاب محصولات سازگار با محیط زیست تشویق کنید.
تحقیق و توسعه فناوری: افزایش سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه مواد تجزیه‌پذیر، کاهش هزینه‌های تولید و بهبود عملکرد مواد برای پاسخگویی بهتر به تقاضای بازار.
بهبود سیستم بازیافت: ایجاد و بهبود سیستم بازیافت و تصفیه مواد تجزیه‌پذیر برای اطمینان از تجزیه مؤثر آنها پس از استفاده و کاهش تأثیر بر محیط زیست.
نتیجه‌گیری: مسیر حفاظت از محیط زیست توسط کیسه‌های مواد غذایی طولانی و دشوار است، اما با پیشرفت علم و فناوری و بهبود آگاهی عمومی، دلیلی داریم که باور کنیم بسته‌بندی مواد غذایی در آینده سبزتر و سازگارتر با محیط زیست خواهد بود. از طریق تلاش‌های مشترک، می‌توانیم محیط زندگی بهتری برای نسل‌های آینده ایجاد کنیم.
زمان ارسال: 7 دسامبر 2024
